Biologisch-dynamisch veehouder Gerard Keurentjes heeft op de akkers bij zijn bedrijf aan de Gemaalweg in Rutten al meer dan een kilometer struweel aangeplant. Bomen voor koeien en voor het bevorderen van biodiversiteit.
Bij Keurentjes staat geen bord aan de weg om te attenderen op kruidenrijke akkerranden. Kruidenrijk grasland is bij hem al jaren de norm. “Het lijkt de omgekeerde wereld, maar hier moet ik zelfs gras door gaan zaaien, omdat de kruiden het helemaal overnemen.”
Hij staat op een perceel vlak langs de weg waar de ondergrond zanderig is en wijst op onder meer paardenbloem, smalle weegbree, herderstasje, wilde peen en cichorei. “Waarom er hier zoveel kruiden staan is een onderzoek waard. Misschien is het de grondsoort, misschien de symbiose.”
Agroforestry
Meer naar achteren, tussen de bomen en struiken die hij eerder dit jaar al aanplantte, gaat hij juist kruiden zaaien. “Daar lopen de koeien voorlopig nog niet, dus krijgen de kruiden meer kans en wordt het een kraamkamer voor de rest van het land. Dan kunnen ze uitbloeien en zich verspreiden.”
Met een jaar of vijf, als het struikgewas goed tot ontwikkeling is gekomen, wordt de afrastering weggehaald en mogen de koeien ertussendoor lopen. Bosschages en weides lopen dan in elkaar over. Het is agroforestry in praktijk en past bij Keurentjes’ biologisch-dynamische bedrijfsvoering en zijn instelling om niet af te wachten, maar zelf uit te proberen wat werkt.
Landschapsbeheer Flevoland
De nieuwste aanplant staat dichter bij de weg, in de het verlengde van het huizenblok naast de boerderij. Een strook van zo’n 150 meter lang en 3 meter breed die Keurentjes aan heeft kunnen planten met behulp van de regelingen ‘Bomen voor Koeien’ en ‘Aanleg Kleine Landschapselementen’ van Landschapsbeheer Flevoland.
Er staan in totaal zo’n 300 schaduwgevende en vruchtdragende bomen en struiken. Op de kopse kanten en in het midden zijn winterlindes, walnoten en veldesdoorns (Spaanse aak) geplant. Daartussen staan besdragers, gewone vogelkers, gele en rode kornoelje, mispel, kweepeer, boswilg, zwarte els, wegedoorn en wilde peer en appel.
“We planten bewust inheemse soorten aan en van autochtone herkomst”, zegt Rudy Brummelman, projectmedewerker van Landschapsbeheer Flevoland. “Autochtoon wil zeggen dat ze ook genetisch gezien hier vandaan komen. Een boswilg bijvoorbeeld uit Oost-Europa komt qua uiterlijk overeen met onze inheemse soort, maar is genetisch afwijkend. Dat betekent dat ze een andere bloeitijd kunnen hebben. Als je die hier aanplant, zullen ze niet die insecten aantrekken die ingesteld zijn op de bloeitijd van onze inheemse boswilg.”
Autochtoon plantmateriaal is dus essentieel om de insectenwereld weer op weg te helpen. “Daar is veel vraag naar, maar wij hebben in het afgelopen seizoen een afspraak kunnen maken met Staatsbosbeheer. Die beheert een genenbron en kan ons het juiste materiaal leveren. Via die weg kunnen we grotendeels de variatie aan boom- en struiksoorten aanplanten die wij graag willen.”
Aanmelden projecten
Bomen voor Koeien en Aanleg Kleine Landschapselementen zijn meerjarenprojecten. Brummelman: “Wij vinden het belangrijk om het agrarisch gebied hierbij te helpen in het kader van het vergroten van de biodiversiteit, maar ook wat betreft de omvorming van de landbouw”.
Opgaande beplanting is niet overal mogelijk. “Vanuit landschapsbeheer streven we er natuurlijk altijd naar behoud van de landschapsstructuur. Opgaande beplanting kan dus niet overal, omdat het open polderlandschap is. Maar zoals hier tegen het oude land aan – waar ook de meeste veeteelt is – zien we meer mogelijkheden qua beplanting.”
Het project Aanleg Kleine Landschapselementen zit voor dit seizoen vol, maar zal waarschijnlijk in de loop van het jaar wel weer worden opengesteld. Belangstellenden dienen hiervoor de website van Landschapsbeheer Flevoland in de gaten te houden.
Bomen voor Koeien liep tot 1 april, maar belangstellenden kunnen zich nu al aanmelden voor het volgende plantseizoen. Brummelman neemt dan in de loop van het jaar contact op om een en ander af te stemmen.
Voor meer informatie: www.landschapsbeheerflevoland.nl
Voor direct contact: [email protected]
tekst: Margé Hof
Filmpje: Kleine landschapselementen: haag planten in Rutten ©Landschapsbeheer Flevoland
