Alliander legt recordlengte aan kabels en leidingen en ziet snellere groei van verwachte elektriciteitsvraag

Alliander heeft het afgelopen jaar opnieuw meer werk verzet ten opzichte van voorgaande jaren. Niet eerder legde het netwerkbedrijf in één jaar tijd bijna 2.300 kilometer aan elektriciteitskabels en gasleidingen. Ondertussen ziet Alliander dat de vraag naar elektriciteit exponentieel toeneemt.

LANDELIJK, 24-02-2022 - In sommige sectoren groeit de verwachte vraag in 2030 veel sneller dan eerder was voorzien. Dit zet nog meer druk op de uitbreiding van het elektriciteitsnet. Alliander investeerde het afgelopen jaar fors om het totale energienet uit te breiden en te onderhouden. De totale investeringen kwamen in 2021 voor het eerst in de geschiedenis van het bedrijf uit op meer dan 1 miljard euro.

Door de snellere verduurzaming van Nederland, de groeiende economie, de digitalisering en de grootschalige bouw van woningen, groeit de vraag naar elektriciteit explosief. De meest recente prognoses van Alliander laten zien dat met name de woningbouw, de industrie en datacenters op korte termijn al veel meer van het elektriciteitsnet vragen dan aanvankelijk voor 2030 was voorzien. De ambities voor de stijgende woningbouwopgave worden steeds concreter. Overheden voeren de woningbouwproductie inmiddels stevig op. Doordat nieuwbouwwoningen overwegend gasloos worden opgeleverd en voorzien zijn van all-electric warmtepompen, verbruiken deze gemiddeld vier keer meer elektriciteit dan woningen die met gas worden verwarmd. Hiermee komt de verwachte elektriciteitsvraag van warmtepompen in (nieuwbouw)huizen acht jaar eerder dan voorspeld. Voor de industrie wordt steeds duidelijker dat zij vol inzetten op zowel elektrificatie als het gebruik van groene gassen. De huidige gasprijs en de oplopende CO₂-prijzen geven elektrificatie met bijvoorbeeld e-boilers een extra stimulans. Tenslotte worden datacenters steeds groter en de locaties verspreiden meer over het land in vergelijking met eerdere prognoses. Voor de gezamenlijke datacenters wordt verwacht dat de hoeveelheid elektriciteit die zij verbruiken, zes jaar eerder nodig is dan voor 2030 was voorzien.

Maarten Otto, CEO van Alliander: “We werken elke dag keihard aan onze elektriciteits- en gasnetten. Het afgelopen jaar hebben we meer werk verzet dan ooit. Tegelijkertijd constateren we dat de energievraag jaarlijks veel sneller stijgt dan eerder was voorzien voor 2030. De alsmaar toenemende vraag naar energie, door onder andere de aangescherpte klimaatambities en stevigere woningbouwopgave, is de dynamiek waar we continu mee te maken hebben. Onze maatschappelijke opdracht is duidelijk: door versnelling van de energietransitie moet onze productie de komende jaren nog verder stijgen. Om onze productie verder te versnellen, passen we onze organisatie aan en organiseren we het werk op andere manieren. Zo maken we inmiddels meer gebruik van de capaciteit van onze aannemers, door meer werk uit te besteden. Ook door de inzet van modulair bouwen kan meer werk worden verzet. Zo kunnen we het elektriciteitsnet sneller uitbreiden. Daarnaast werken we aan de digitalisering van ons huidige netwerk wat ervoor zorgt dat we het net beter kunnen benutten. De totale opgave kunnen wij echter niet alleen realiseren. Om het energienet van de toekomst te realiseren, is samenwerking nodig tussen alle betrokken partijen, zou de overheid meer regie moeten pakken en is snel nieuwe regelgeving nodig om doorlooptijden te verkorten.”

In 2021 heeft Alliander een recordaantal nieuwe aansluitingen op het elektriciteitsnet gerealiseerd. Ook werd een recordlengte aan kabels en leidingen gelegd. In de bijgevoegde infographic staan de belangrijkste realisatiecijfers van 2021.

Dat Alliander meer werk realiseert, blijkt ook uit het bedrag dat in 2021 is geïnvesteerd. Walter Bien, CFO van Alliander: “De grote hoeveelheid werk die wordt verzet, zie je goed terug in onze investeringen. Die bereikten afgelopen jaar met een bedrag van ruim € 1 miljard een recordhoogte. De komende jaren lopen de investeringen nog aanzienlijk verder op. Voor 2022 verwachten we € 1,2 miljard te investeren. Om de groei te faciliteren blijft Alliander werken aan een wendbare, slagvaardige en kostenefficiënte organisatie. In 2018 zijn we gestart met structurele kostenbesparingen. Dat heeft er inmiddels toe geleid dat in 2021 al € 160 miljoen op jaarbasis wordt bespaard. Ook voeren we constructieve gesprekken met het Rijk om te kijken of zij een bijdrage kan leveren aan de financiering van netbeheerders. Daarnaast hebben onze aandeelhouders het afgelopen jaar de kapitaalpositie van Alliander met € 600 miljoen versterkt. Zo kunnen we blijven investeren in een voor iedereen betrouwbaar, betaalbaar en bereikbaar energienet.”

Het nettoresultaat van Alliander kwam in 2021 uit op € 242 miljoen (2020: € 224 miljoen). De investeringen stegen met 14% tot € 1.014 miljoen (2020: € 890 miljoen). De bedrijfsopbrengsten stegen met 6% naar € 2.181 miljoen (2020: € 2.055 miljoen).

Om aan de toenemende en versnelde vraag naar elektriciteit te kunnen voldoen, moet het elektriciteitsnet nog verder worden uitgebreid. Met de huidige prognoses gaat Alliander er vanuit dat tot en met 2030 bijna dertig nieuwe elektriciteitsverdeelstations moeten worden gebouwd en ruim zestig bestaande stations moeten worden verzwaard. Het aantal transformatorhuisjes moet tot die tijd stijgen met 23.000. Dit is een verdubbeling ten opzichte van het huidige aantal huisjes. Daarnaast is de komende negen jaar 43.000 kilometer nieuwe elektriciteitskabel nodig. Een lengte zo groot als de omtrekt van de aarde. Maar het werk bestaat niet alleen uit uitbreiding van het elektriciteitsnet. De komende tien jaar moet ook ruim 1.200 kilometer van het gasnet worden vervangen. In het werk dat nu voorligt, zijn de recent aangescherpte klimaatambities van het nieuwe kabinet nog niet meegenomen omdat de impact hiervan nog onduidelijk is.

Om de productiviteit te verhogen, versimpelt, optimaliseert en digitaliseert Alliander het werk. En door het aanpassen van de organisatie, het samen met gemeenten verder vooruitplannen en door het meer uitvoerend werk onder te brengen bij aannemers, zijn al stappen gezet om de energienetten sneller uit te breiden. Maar om sneller meters te maken, is meer nodig. Alliander ziet verdere versnelling dan ook als een opgave voor alle partijen die betrokken zijn bij de energietransitie.

Om verder te versnellen is het essentieel om doorlooptijden voor het zoeken naar ruimte en het doorlopen van vergunningsprocedures te verkorten naar maximaal twee jaar. Daarvoor is meer regie nodig van de overheid op ruimtelijke inpassing. Bijvoorbeeld door bij de ontwikkeling van nieuwe woonwijken al rekening te houden met de fysieke ruimte die nodig is om deze huizen van energie te voorzien. Daarnaast vraagt het realiseren van een snellere uitbreiding van het net om meer technisch personeel. Technische opleidingen moeten aantrekkelijker worden gemaakt. Meer infrastructuur is echter niet de enige oplossing. Het bestaande elektriciteitsnet moet ook slimmer en efficiënter gebruikt worden zodat deze minder uitgebreid hoeft te worden. Hiervoor ontbreken nu nog de juiste prikkels zoals subsidie op batterijen, het afbouwen van de salderingsregeling en door producenten mee laten betalen aan de kosten van het net.

Tenslotte stelt Alliander dat niet al het werk tegelijk kan worden uitgevoerd. Het is dan ook onvermijdelijk keuzes te maken over wie als eerste wordt aangesloten op het net. Alliander ziet het als een taak van de overheid om deze keuze te maken en helder te prioriteren waar netbeheerders als eerste aan de slag moeten.

Voor meer informatie zie het Alliander jaarverslag 2021: https://2021.jaarverslag.alliander.com/