In gebieden waar het elektriciteitsnet zijn maximale capaciteit heeft bereikt, kan door de slimme inzet van mobiliteitshubs toch ruimte ontstaan voor grootschalige opwek van groene stroom met zonnepanelen. Dat is de positieve uitkomst van een onderzoek dat Qirion Energy Consulting heeft gedaan in opdracht van Rijkswaterstaat.
LANDELIJK, 10-03-2022 – Bovendien versnellen deze hubs de verduurzaming van mobiliteit en zorgen ze voor een beter bereikbare en leefbaardere stad en omgeving.
Door de grote vraag naar elektriciteit en de snelle groei van met name het aantal grote zonnedaken en zonneparken loopt het net op steeds meer plekken in Nederland tegen zijn grenzen aan. Dit betekent dat er geen ruimte meer is voor nieuwe aanvragen voor het terugleveren van groene stroom van bijvoorbeeld wind- of zonneparken of grote zonnedaken. Hiervoor moet eerst het elektriciteitsnet worden uitgebreid. Dat speelt bijvoorbeeld ook in Flevoland.
Toch ziet Qirion Energy Consulting (Qirion EC) hier kansen. Uit eerder onderzoek van Rijkswaterstaat blijkt dat de bermen langs de hoofdwegen vaak ruimte bieden voor opwekinstallaties voor groene stroom. Op geschikte locaties kunnen dan bijvoorbeeld zonnepanelen geplaatst worden. Rijkswaterstaat heeft Qirion EC gevraagd verder te onderzoeken of er toch mogelijkheden zijn deze zonneparken op het net aan te sluiten, ondanks de volle netten. De omgeving rondom de snelweg A6, aan de zuidkant van Lelystad, is aangewezen als onderzoeksgebied. De gemeente Lelystad, Lelystad Airport Businesspark en Hajé hotel-restaurants De Lepelaar en De Aalscholver zijn bij het onderzoek betrokken. In deze fase van het onderzoekstraject zijn nog geen besluiten genomen over uitvoer van het uitgebrachte advies
“In deze studie hebben we energievraagstukken en mobiliteit kunnen combineren tot één systeem. Door een integrale benadering zagen we nieuwe kansen voor Rijkswaterstaat om een nieuwe functie van haar domein in te zetten. Energie is maar één aspect in de samenhang met bijvoorbeeld mobiliteit, ruimtegebruik, ecologie, waterbeheer en economie. Dat vraagt behalve nieuwe technologie ook nieuwe samenwerkingen,” vertelt Herman Pruisken, manager van Qirion Energy Consulting.
Voordelen van mobiliteitshubs
Mobiliteitshubs bieden voordelen voor zowel het energiesysteem, het mobiliteitssysteem als de ruimtelijke ordening. Qirion EC ontwikkelde drie concepten voor mobiliteitshubs: een stadshub voor personenvervoer, een logistieke hub voor elektrisch goederenvervoer en een snelweghub gericht op voertuigen op doorreis. Deze zouden kunnen worden ontwikkeld op bestaande locaties langs de A6, ten zuiden van Lelystad. Slimme inzet van deze hubs maakt het mogelijk om nieuwe zonneparken in de bermen langs de wegen aan te sluiten op het elektriciteitsnet en zo de opgewekte zonnestroom direct te gebruiken in de hubs zonder dat deze het volle elektriciteitsnet extra belast.
De kenmerken en voordelen van de verschillende concepten voor hubs:
– De stadshub is geschetst aan de noordkant van Afslag 10 aan de A6. Hier komen 230 P+R plekken met laadpunten. Forenzen die in Lelystad werken kunnen hier overdag de auto parkeren en opladen. Vanaf de hub maken zij gebruik van de fiets of openbaar vervoer om het centrum van de stad te bereiken. Dit verbetert de doorstroom op de weg en zorgt voor een betere bereikbaarheid van de stad.
– De logistieke hub is geschetst op het Lelystad Businesspark. Hier komen in totaal 30 laadpunten voor vrachtwagens met als bestemming Lelystad en voor vrachtwagens die onderweg zijn. Deze laadpunten zijn geschikt voor bakwagens voor nachtladen en voor trekker-opleggers voor depot-laden overdag. Deze twee laadbehoeftes vullen elkaar goed aan, zodat de benodigde netcapaciteit voor twee type laadbehoeftes gecombineerd kan worden.
– De snelweghub is gericht op voortuigen op doorreis. Voor deze hub op de verzorgingsplaatsen De Lepelaar en De Aalscholver zijn 23 snelladers voor auto’s en 1 snellader voor vrachtwagens bedacht. De capaciteit van de snelladers kan ook gebruikt worden voor de bezoekers die langer op de verzorgingsplaats zijn. Het laadvermogen wordt dan aangepast.
Extra mogelijkheden voor zonne-energie
Het aantal elektrische voertuigen in Nederland groeit. Mobiliteitshubs dragen bij aan het realiseren van de juiste (snel)laadinfrastructuur, op de juiste plek en voor het juiste vervoersmiddel.
Door de inzet van de drie hubs bij Lelystad kunnen de zonnepanelen in de bermen van de snelweg A6 ongeveer 6,4 megawatt extra zonne-energie produceren. Zonder dat dit extra opwekpieken op het elektriciteitsnet veroorzaakt. Hiervoor moeten ze wel aan een aantal voorwaarden voldoen. Zo is het belangrijk dat er slim gebruik wordt gemaakt van de mogelijkheden voor elektrisch laden op de hubs. Door de laadvraag met name overdag over de hubs te verspreiden kan de opgewekte zonne-energie direct efficiënt worden ingezet. Daarnaast kan de energie-infra beter worden benut als we pieken tijdens opwek voorkomen.
Samenwerken voor succes
Het ontwerp van een mobiliteitshub moet aansluiten bij de lokale situatie. Daarom is het belangrijk dat deze wordt ontworpen vanuit een combinatie van Energie, Mobiliteit en Ruimte. Dit is een gezamenlijke opgave waarbij Rijkswaterstaat, provincies, gemeenten netbeheerders en gebruikers (bv. vervoerders) een gelijkwaardige verantwoordelijkheid hebben. Deze partijen samen kijken onder andere naar de rol van de mobiliteitshubs in de regio, de mogelijkheden voor faciliteiten op de locaties en de capaciteit van elektriciteitsnet. Het gezamenlijk ontwikkelen van mobiliteitshubs verlaagt bovendien de drempel om laadinfrastructuur aan te leggen, aangezien kosten en risico’s gespreid kunnen worden.
Het onderzoek van Qirion Energy Consulting is uitgevoerd als onderdeel van het pilotprogramma Hernieuwbare energie op Rijksgrond van het Rijk. In deze fase van het onderzoekstraject zijn nog geen besluiten genomen over uitvoer van het uitgebrachte advies. Het uitgebreide adviesrapport van Qirion EC is beschikbaar op de website.
