Naast het Bumagemaal bij Lemmer wordt 6 september door Tini Westerman-Hartman een gedenkplaat onthuld. Erkenning voor het familiedrama dat zich hier 75 jaar geleden afspeelde.
Vrijdag 6 september 2019 is het precies 75 jaar geleden dat Tini Westerman op tragische wijze haar ouders Hendrik Hartman en Lina Booij en haar broertje Jan en zusjes Remmi en Riki verloor. Het vrachtschip ‘Tjoba’ waarop zij verbleven lag net buiten de Friesesluis in de Lemstervaart afgemeerd. De schipper wachtte op een lading hooi met bestemming Purmerend. Het hooi was op dat moment nog niet droog genoeg om geladen te worden.
Op verkeerde moment op verkeerde plaats
In de nacht van 6 september 1944 om 01:10 werd het schip vol getroffen door een vliegtuigbom, afgeworpen door een Engels vliegtuig. De vijf opvarende gezinsleden werden door de explosie gedood. De drie oudste kinderen Hilbertus, Jantina (Tini) en Roelofje waren niet aan boord. Omdat de scholen alweer waren begonnen verbleven zij bij hun grootouders in Zwolle.
Al die jaren is deze tragedie onbekend gebleven. Peter van den Brandt, verbonden aan Stichting Oud Lemmer, heeft in de afgelopen jaren onderzoek gedaan naar personen die met name in en om Lemmer door oorlogsgeweld om het leven zijn gekomen. Dit om hun nagedachtenis niet verloren te laten gaan. Tijdens deze onderzoeken stuitte hij op de naam Hendrik Hartman.
Uit verdere documentatie bleek wat er had plaatsgevonden en welke gezinsleden daarbij betrokken waren, maar als locatie werd het IJsselmeer genoemd. Daardoor dreigde het onderzoek vast te lopen, want bij de instanties was er niets bekend over de ‘Tjoba’ die op het IJsselmeer tot zinken zou zijn gebracht.
Totdat Van den Brandt door een medewerker van het Fries Museum op het spoor werd gezet van Evert Hartman, een neef van Tini. Zij is het enige nog in levende zijnde lid van het gezin Hendrik Hartman. Evert Hartman wist te vertellen dat het schip ten tijde van het drama niet in het IJsselmeer, maar in de Lemstervaart lag. Toen vielen de puzzelstukjes in elkaar. Kiki Lemsma, bestuurslid van het Lemster museum, wist zich nog te herinneren dat hij als kind met zijn ouders op de locatie was geweest waar de ‘Tjoba’ gelegen had.
Van den Brandt heeft vervolgens alles in het werk gesteld om de familie te gedenken. Burgemeester Fred Veenstra van De Fryske Marren, heeft in zijn toespraak tijdens dodenherdenking aandacht aan het drama besteed. Brandt vroeg tevens dijkgraaf Hetty Klavers van Waterschap Zuiderzeeland en Leen Verbeek, Commissaris van de Koning van Flevoland om na te denken over een gedenkteken.
Herdenkingsbijeenkomst bij Bumagemaal
Dat heeft er in geresulteerd dat er vrijdag 6 september om 9.15 uur een officieel gedenkteken wordt onthuld naast het Bumagemaal. Voor die tijd worden de klokken van de kerken in Lemmer geluid. CdK Verbeek houdt een toespraak en de Lemster dichter Job Degenaar leest een door hem voor de gelegenheid geschreven gedicht voor. Daarna onthult Tini Westerman-Hartman samen met drie kinderen van basisschool De Arke uit Lemmer de gedenkplaat.
De gedenkplaat is gemaakt en belangeloos ter beschikking gesteld door Hindrik Heerschop uit Ysbrechtum. Op de gedenkplaat staat een korte versie van de tragedie met een QR-code naar het hele verhaal op de website www.flevolanderfgoed.nl
