Oncoloog Helle-Brit Fiebrich snijdt een dilemma aan waar niemand de vingers aan wil branden: ”Wij moeten keuzes maken…’’

Oncoloog Helle-Brit Fiebrich snijdt een dilemma waar niemand graag zijn vingers aan brandt. Ze zegt: ‘Wij moeten keuzes maken'', anders betalen we over een kleine veertig jaar drie keer zoveel aan zorg. En veel geld gaat zitten in behandeling van patiënten met kanker.

Voor oncologen zijn de richtlijnen van de commissie BOM (Beoordeling Oncologische Medicatie) – onderdeel van de Nederlandse Vereniging voor Medische Oncologie - belangrijke handvatten. Helle- Brit: ‘Ik kijk daar altijd naar. De commissie beoordeelt hoe werkzaam het middel is, tegen welke prijs en kijkt ook naar mogelijke bijwerkingen. De zorgverzekeraar neemt over het algemeen de adviezen van deze commissie over. Of wij een behandeling wel of niet voorstellen in Nederland, is een overweging van de commissie BOM. Ik kijk niet of een behandeling duur is. Geld mag in mijn overweging geen rol spelen. Wat ik wel meeneem, is wat doet het voor mijn patiënt en of iemand de behandeling nog aan kan?’

Volgens de farmaceuten is medicatie tegen kanker zo duur vanwege ontwikkelkosten. Helle-Brit: ‘'Wij weten dat dit niet altijd waar is. Een bekend voorbeeld is softenon, een middel dat vrouwen in de jaren 60 slikten tegen zwangerschapsmisselijkheid. Het bestaat dus al jaren. Toen ontdekt werd dat het ook helpt tegen kanker, ging de prijs tien keer over de kop. Er is vraag naar die dure medicatie. Meer mensen krijgen kanker en omdat de medicijnen goed werken, leven mensen langer en hebben zij dus meer medicatie nodig. Gaat uiteindelijk het patent eraf, zoals onlangs bij een middel tegen prostaatkanker, dan volgt snel een nieuw en nog beter medicijn. Inderdaad tegen een hogere prijs.’'

Gabe Sonke, internist-oncoloog en epidemioloog in het AVL pleitte in zijn oratie om meer onderzoek te doen naar hoe lang je een nieuw (duur) middel moet inzetten en wat de meest effectieve dosering is. Helle-Brit: '‘Farmaceuten onderzoeken of een middel werkt en of het veilig is. Maar hoe lang je een patiënt een bepaalde behandeling moeten geven, weten wij niet altijd. Door daar beter onderzoek naar te doen, kun je veel geld besparen. Dat onderzoek zal een farmaceut verwacht ik niet gaat financieren.’'

Onder de naam 'Sluis' zijn er nu wel onderhandelingen tussen gezondheidsminister Ernst Kuipers en farmaceutische bedrijven over de prijs van een nieuw medicijn. Helle-Brit: ‘Hoeveel dat scheelt, weten wij niet. Een nadeel is dat daardoor medicijnen later op de Nederlandse markt komen.’

Wij moeten keuzes maken, vindt Helle-Brit. '‘Zo loopt het uit de hand. Maar het is enorm lastig. Niet een bepaald medicijn voor oncologie patiënten betekent vaak eerder overlijden. Dat zet je tegenover minder geld voor thuiszorg of het onderwijs. Wat is meer waard? Vroeger hoorde ik nooit mensen in de spreekkamer over de prijs van oncologie medicatie. Nu zeggen ouderen wel eens, ik hoef die behandeling niet meer. Het is belastend en kost zo veel geld.’'