In het eerste half jaar van 2021 heeft netwerkbedrijf Alliander met € 465 miljoen, € 60 miljoen meer geïnvesteerd dan in dezelfde periode vorig jaar. Toch kan, ondanks de forse investeringen, de snelheid waarmee de energietransitie plaatsvindt maar moeilijk worden bijgehouden.
LANDELIJK, 30-07-2021 – Belangrijke oorzaken hiervan zijn een chronisch tekort aan technisch personeel en lange doorlooptijden door onder andere vergunningsprocedures. Dat betekent dat de schaarste op het elektriciteitsnet toeneemt. Zowel bedrijven als consumenten gaan de gevolgen van de beperkingen van het huidige elektriciteitsnet de komende jaren merken.
Maarten Otto, CEO van Alliander: “Nederland heeft één van de betrouwbaarste energiesystemen van de wereld. Toegang tot energie is altijd een vanzelfsprekendheid geweest. Maar die vanzelfsprekendheid wordt met de energietransitie stevig op de proef gesteld. De komende jaren werken we hard aan het energienet van de toekomst en dat is een gigantische opgave. Wij breiden de elektriciteitsnetwerken flink uit en werken aan slimme oplossingen om vandaag en morgen aan de grote energievraag te voldoen. Dat voorkomt echter niet dat de samenleving hinder gaat ondervinden. Door de drukte gaan zowel ondernemers als consumenten de komende jaren langer op een aansluiting of extra capaciteit wachten dan gewenst. Om het net van de toekomst te realiseren moet het net op de schop en dat brengt onherroepelijk overlast met zich mee. Daarom is het belangrijk dat overheden een regierol pakken om te komen tot een integraal ontwerp voor het energiesysteem, inclusief ruimtelijke keuzes en reserveringen. Daarnaast vragen we betrokken partijen, zowel op lokaal als landelijk niveau, om met ons samen te werken. Want de energietransitie is een ingrijpende opgave met grote impact op de maatschappij waar we gezamenlijk de schouders onder moeten zetten.”
Hoog tempo
Onder andere door economische groei en digitalisering van de samenleving neemt het stroomverbruik snel toe. Bijvoorbeeld door de komst van datacenters. In het eerste half jaar lag het elektriciteitsverbruik door deze centra op 1.725 GWh. Dat is het gemiddelde verbruik van ongeveer 630.000 huishoudens. De komende tien jaar wordt meer dan een vervijfvoudiging verwacht van de elektriciteitsvraag door deze centra. Aan de andere kant groeit ook de hoeveelheid duurzame energie die wordt opgewekt met zon- en windparken. Nu al nemen zonneparken de ruimte in van ongeveer 7.700 voetbalvelden. In de periode tot 2030 zal dit aantal met nog eens 17.000 voetbalvelden toenemen.
Het tempo waarmee de vraag naar elektriciteit stijgt is dus hoog. En ook de hoeveelheid opgewekte energie die wordt aangeboden aan het net neemt snel toe. De energietransitie wordt daarmee steeds meer merkbaar in de samenleving en brengt vaker ongemakken met zich mee. Nu al zit het elektriciteitsnet op verschillende plekken vol, zoals in twee gebieden in Amsterdam waar onlangs de maximale capaciteit werd bereikt. En dit geldt voor steeds meer plaatsen. Bijvoorbeeld in een deel van Leeuwarden waar door de komst van enkele grote bedrijven en een nieuwe woonwijk de vraag naar elektriciteit in een jaar tijd bijna is verdubbeld en daarmee de maximale capaciteit bereikt heeft. Voor het terugleveren van duurzaam opgewekte elektriciteit is dit al langer het geval in onder meer Flevoland, (de rest van) Friesland, de kop van Noord-Holland en de Achterhoek.
Maatschappelijke impact
Waar het net vol zit, moeten ondernemers langer wachten tot hun aansluiting kan worden gerealiseerd of uitgebreid. Maar ook consumenten zullen steeds meer ongemak ervaren. Bijvoorbeeld door langere wachttijden voor het verzwaren van een aansluiting voor bijvoorbeeld een warmtepomp of een laadpaal. In de eerste helft van dit jaar steeg het aantal aangesloten publieke laadpalen in het werkgebied van netbeheerder Liander met circa 1.200 tot ruim 9.600. Tot en met 2025 neemt de behoefte naar verwachting met 20.000 laadpalen toe. Om dat te kunnen realiseren moeten er de komende jaren per dag twee keer zoveel laadpalen worden aangesloten. Consumenten gaan ook merken dat stroom die zij zelf met zonnepanelen opwekken niet op elk moment van de dag volledig kan worden teruggeleverd aan het net. In het eerste half jaar werd hiervan al meer dan 1.000 keer melding gemaakt. Een stijging van 35% ten opzichte van dezelfde periode vorig jaar.
Tenslotte wordt de energietransitie ook letterlijk zichtbaar. Op veel plaatsen moet de komende jaren de straat op de schop voor het aanleggen van nieuwe en dikkere kabels. Ook zullen de komende tien jaar 4.000 tot 12.000 transformatorhuisjes worden bijgeplaatst om alle elektriciteit goed en zonder storingen te kunnen verwerken.
Meer werk verzet
In de eerste zes maanden van dit jaar speelde het coronavirus nog een rol in de realisatie van het werk van Alliander. Het tekort aan technisch personeel leidt ertoe dat sommige werkzaamheden vertraging oplopen. Daarnaast leiden ruimtelijke en vergunningsprocedures en materiaalschaarste tot langere doorlooptijden van het werk dat we realiseren. Desondanks verwacht Alliander door slimmer te plannen meer werk te kunnen verzetten dan vorig jaar. Zo zijn in de eerste helft van dit jaar werkzaamheden in drukke winkelstraten naar voren gehaald in de planning. Dat gaf letterlijk de ruimte om het werk te kunnen uitvoeren en betekende vooral minder overlast voor ondernemers, die door corona een groot deel van het eerste half jaar hun winkel niet mochten openen.
In het eerste halfjaar van 2021 werden 516 nieuwe middenspanningsstations gebouwd, 81 meer dan in het eerste halfjaar van 2020 (+19%). De totale investeringen in het elektriciteitsnet stegen met € 60 miljoen tot € 465 miljoen (+15% ten opzichte van het eerste halfjaar 2020).
Walter Bien, CFO: “Tot 2030 lopen onze investeringen op tot ongeveer € 1,2 miljard per jaar. Dat is een verdubbeling ten opzichte van vijf jaar geleden. Het zijn investeringen die we niet kunnen uitstellen omdat de energietransitie in hoog tempo doorgaat. Deze investeringen voor het slagen van de energietransitie komen boven op de reguliere onderhoudswerkzaamheden. Vanwege de hoge investeringen hebben we onlangs een beroep gedaan op onze aandeelhouders voor een kapitaalversterking. Daarmee kunnen we ons eigen vermogen versterken om zo samen vorm te geven aan het energiesysteem van de toekomst.”
Financiële resultaten
Het nettoresultaat van Alliander is in het eerste halfjaar van 2021 uitgekomen op € 119 miljoen en is daarmee € 27 miljoen hoger dan vorig jaar (2020: € 92 miljoen). De bedrijfsopbrengsten over de eerste zes maanden zijn met € 71 miljoen gestegen naar € 1.081 miljoen (2020: € 1.010 miljoen). De totale bedrijfskosten zijn het afgelopen halfjaar met € 46 miljoen opgelopen ten opzichte van dezelfde periode in 2020. Deze stijging van de kosten komt voornamelijk door de hogere doorbelasting van TenneT, de stijging van de kosten voor netverliezen en toenemende afschrijvingen. Dit laatste wordt veroorzaakt door de stijging van onze investeringen in de afgelopen jaren in verband met de energietransitie.
Lees hier het volledige halfjaarbericht 2021 van Alliander.
Disclaimer: Dit persbericht is uitgegeven naar aanleiding van de publicatie van het halfjaarbericht van Alliander N.V. en dient in dat kader gelezen te worden. Alle beperkingen opgenomen in het halfjaarbericht zijn eveneens van toepassing op het persbericht.
