Onderzoek: in welke gemeenten neemt het Engels het steeds meer over van het Nederlands?

Het bestellen van een kop koffie in het Engels wordt steeds gebruikelijker in Nederland, tot ergernis van sommige Nederlanders. Preply, het platform voor online taallessen, onderzocht welke gemeenten het meest verengelst zijn, gebaseerd op het aantal arbeidsmigranten, vacatures in het Engels, internationale studenten en toeristen.

De top 3 verengelste gemeenten in Nederland

Amsterdam en Delft staan op een gedeelde eerste plaats van meest verengelste gemeenten

Amsterdam en Delft delen de eerste plaats als meest verengelste gemeenten. Dat Amsterdam hoog scoort op deze lijst zal waarschijnlijk geen verrassing zijn. Wat echter iets verrassender is, is dat deze positie wordt gedeeld met Delft. Beide gemeenten behalen 64 punten in onze ranglijst.

Wat Amsterdam tot zo'n internationale plek maakt, is vrij duidelijk. Als multiculturele stad trekt het mensen van over de hele wereld aan. In 2023 verbleven er 9 miljoen toeristen in Amsterdam, wat volgens Statista goed was voor ongeveer 17 miljard euro. Dit bedrag ligt zelfs hoger dan vóór de pandemie, toen het rond de 15 miljard euro lag. De hoofdstad wordt dus alleen maar populairder; het aantal toeristen is sinds 2022 met 21 procent gestegen. In dat jaar verbleven er nog 7 miljoen gasten in Amsterdam. Hoewel deze toeristen aanzienlijke inkomsten genereren, probeert de gemeente het aantal toeristen toch terug te dringen door de toeristenbelasting te verhogen. Zo betaal je in Amsterdam de hoogste toeristenbelasting, namelijk 16,75 euro per persoon per nacht. Dat is een stijging van 38,2 procent vergeleken met 2023.

Naast toeristen is Amsterdam ook populair onder arbeidsmigranten en internationale studenten. Eind 2021 woonden er volgens het CBS in Amsterdam 23,2 arbeidsmigranten buiten de EU/EFTA per 100.000 inwoners, meer dan het dubbele van Den Haag. Door het toerisme en de aanwezigheid van multinationals zijn er ook veel banen waar Engels de voertaal is. Zo'n 21 procent van alle openstaande vacatures op Indeed.nl in de omgeving van Amsterdam wordt in het Engels geadverteerd. Eerder deed Preply al onderzoek naar het gebruik van Engelse termen op de werkvloer. Uit de enquête bleek dat niet alle Nederlanders zich comfortabel voelen wanneer er in de werkomgeving Engelse termen worden gebruikt.

Dat je in de winkelstraten en horecagelegenheden steeds vaker Engels hoort in plaats van Nederlands, is voor een groot deel te wijten aan het grote aantal internationale studenten dat in Amsterdam studeert of in Nederland is blijven wonen na hun studie. In de stad zijn 330 hbo- en universitaire opleidingen in het Engels te vinden. Bijna een op de vijf van alle bachelor- en masterstudenten is internationaal (18,5 procent), en de kans is groot dat zij geen Nederlands spreken, maar wel een bijbaan hebben in het weekend. Door de krappe arbeidsmarkt in zowel de detailhandel als de horeca zullen steeds meer bedrijven hun eis van Nederlandssprekende werknemers laten vallen.

Ondanks dat de politiek werkt aan nieuwe wetgeving om het grote aantal nieuwe internationale studenten dat naar Nederland komt om te studeren te beperken, verwacht Amsterdam deze zomer 8000 nieuwe internationale studenten die minstens vier maanden in de gemeente zullen studeren. Hierdoor zal er naar verwachting het komende jaar weer veel Engels op straat te horen zijn.

Delft deelt samen met Amsterdam de eerste plaats

Hoewel de eerste plaats voor Amsterdam als hoofdstad wellicht geen verrassing is, scoort Delft evenveel punten (64) in onze ranglijst. Deze gemeente, met zijn historische en karakteristieke binnenstad, bekend van onder andere het Delfts blauw, Vermeer en de Technische Universiteit, trekt jaarlijks veel toeristen. Delft is zelfs een van de belangrijkste toeristische trekpleisters van Nederland. Naar schatting ontvangt de stad jaarlijks ongeveer een miljoen toeristen en toerisme wordt al jarenlang beschouwd als een van de belangrijkste branches in de gemeente. Het is dan ook niet verwonderlijk dat je hier regelmatig Engels op straat zult horen.

Daarnaast is de gemeente ook een populaire bestemming voor expats, vooral voor degenen die werkzaam zijn in de technische sector, vanwege de nabijheid van de Technische Universiteit Delft. Uit cijfers van het CBS blijkt dat Delft 18,3 arbeidsmigranten buiten de EU/EFTA per 100.000 inwoners telt. Ongeveer 9,1% van alle vacatures op Indeed.nl is in het Engels geschreven.

Een deel van deze vacatures zal waarschijnlijk gericht zijn op internationale studenten, want daarvan zijn er aardig wat te vinden in Delft. Meer dan een kwart van alle hbo- en universitaire studenten in Delft komt van over de grens. Er zijn in Delft 47 bachelor- en masteropleidingen die in het Engels worden gegeven.

Den Haag eindigt op de derde plaats van gemeenten waar je op straat het meest Engels hoort

Met 55 punten eindigt Den Haag op de derde plaats in onze ranglijst van meest verengelste gemeenten in Nederland. Dankzij het historische erfgoed, de koninklijke allure, het culturele aanbod en natuurlijk de ligging aan zee weet Den Haag jaarlijks veel toeristen te trekken. In 2019, voor de COVID-19 pandemie, ontving Den Haag ruim 1 miljoen internationale toeristen die samen goed waren voor bijna 1,7 miljoen overnachtingen. Ter vergelijking: de gemeente telt iets meer dan een half miljoen inwoners. Toerisme is een belangrijke economische sector voor de gemeente met een jaaromzet van € 2,2 miljard. Maar daar blijft het niet bij, de gemeente heeft de ambitie om het toerisme flink te laten groeien, met meer hotels, evenementen en promotie om meer (internationale) toeristen te trekken. 

Naast toeristen zijn er in Den Haag ook veel internationale studenten te vinden. 17,5 procent van alle studenten die een hbo- of universitaire opleiding volgen in de omgeving van Den Haag is internationaal. De masteropleidingen aan de Campus Den Haag van de Universiteit Leiden zijn bijna allemaal Engelstalig. Zo zijn er in de omgeving van Den Haag 71 bachelor- en masteropleidingen in het Engels. Dit trekt veel internationale studenten aan die hun masterstudie in het Engels willen volgen.

Deze internationale, vaak niet-Nederlandstalige studenten hebben vaak ook een bijbaan nodig om de studie en woonlasten te bekostigen. Gelukkig scoort de gemeente Den Haag aardig hoog op het gebied van Engelstalige openbare vacatures op Indeed.nl, bijna 11 procent van alle openstaande vacatures op Indeed.nl is geadverteerd in het Engels. Hagenezen zullen dan ook niet verbaasd opkijken wanneer ze in het Engels worden aangesproken in een restaurant of in de winkelstraat.

Naast toeristen en internationale studenten is Den Haag ook de thuisbasis van verschillende internationale organisaties, zoals het Internationaal Gerechtshof, het Internationaal Strafhof en vele ambassades. Deze organisaties trekken een diverse groep werknemers aan, waaronder diplomaten, juridische experts en ondersteunend personeel, die van over de hele wereld komen. Daarnaast zijn er veel internationale bedrijven en multinationals gevestigd in Den Haag. Het is dan ook niet gek dat Den Haag hoog scoort op het gebied van expats. Per 100.000 inwoners telt de gemeente 10,70 arbeidsmigranten van buiten de EU/EFTA.

De 3 steden waar je nog vooral Nederlands op straat hoort

In Zwolle, Leeuwarden en Heerlen hoef je nog niet bang te zijn dat het Nederlands wordt vervangen door het Engels. Daar heeft Nederlands nog steeds de grote overhand. Zwolle staat op de laatste plaats met 8 punten, Leeuwarden eindigt met 16 punten en Heerlen scoort 20 punten. 

Deze gemeenten zijn het populairst bij internationale studenten

Maastricht, Delft en Wageningen scoren het hoogst op het gebied van internationale studenten. Maastricht staat bovenaan met 20 punten. Maar liefst 57,3 procent van de studenten die een hbo- of universitaire opleiding volgen, heeft een internationale afkomst. In Maastricht worden 112 hbo- en universitaire opleidingen in het Engels aangeboden. Delft staat op de tweede plaats met een score van 19 punten. Hier is 25,3 procent van alle studenten internationaal, en zij hebben de keuze uit 47 bachelor- en masteropleidingen die in het Engels worden gegeven. Op de derde plaats van gemeenten met internationale studenten staat Wageningen met een score van 18 punten. In Wageningen is 23,8 procent van alle hbo- en universitaire studenten afkomstig van over de grens, en zij kunnen kiezen uit 47 hbo- en universitaire opleidingen die in het Engels worden aangeboden.